بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت آیت الله مجتهدی تهرانی (ره) به نقل از حدیثی از امام صادق علیه السلام میفرمودند:
برای اینکه بدانید اعمالی را که انجام میدهید مورد قبول خداوند قرار میگیرد یا نه، ببینید بعد از هر عمل چه کاری را انجام میدهید:
۱ ـ الطاعه بعد الطاعه دلیل علی قبول الطاعه؛
اگر طاعت پشت طاعت انجام میدهید دلیلی بر مورد قبول قرار گرفتن طاعت های شماست.
۲ ـ الطاعه بعد المعصیه دلیل علی غفران المعصیه؛
اگر بعد از معصیت و گناه ، طاعتی انجام میدهید دلیلی بر بخشیده شدن آن معصیت است.
۳ ـ المعصیه بعد الطاعه دلیل علی رد الطاعه؛
اگر بعد از طاعتی ، گناه و معصیتی انجام دهید، دلیلی بر عدم پذیرش و رد شدن آن طاعت شماست.
۴ ـ المعصیه بعد المعصیه دلیل علی خذلان العبد؛
اگر همینطور گناه و معصیت پشت گناه و معصیت انجام شود، وای به حال آن بنده که در زیانکاری بس وحشتناکی است.
آیا این حدیث، درست و منهاجی است؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
جواب:
باسمه تعالی
سلام علیکم
در بارهی این متن، توجه شما را به چند نکته جلب میکنم:
۱. قسمتی از متن بالا، در منابع شیعی، یافت شد که به شرح زیر است:
وَ فِی حَدِیثٍ عَنْهُ ص أَنَّهُ قَالَ: الطاعه [الْمَعْصِیَهُ] بَعْدَ الطَّاعَهِ دَلِیلٌ عَلَى رَدِّ الطَّاعَهِ وَ الطَّاعَهُ بَعْدَ الْمَعْصِیَهِ دَلِیلٌ عَلَى غُفْرَانِ الْمَعْصِیَهِ. (عوالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه، ابن ابی جمهور احسائی، جلد ۱، صحفهی ۲۸۳، الفصل العاشر فی أحادیث تتضمن شیئا من الآداب الدینیه)
۲. متنی که از مرحوم مجتهدی در چهار بند ذکر کردید را در منابع شیعه نیافتم.
۳. آنچه در روایت عوالی اللئالی است، به نقل از رسول خداست نه امام صادق علیهما السلام.
۴. روایت عوالی اللئالی، مرسل است یعنی سند ندارد و نداشتن سند، حدیث را ضعیف میکند.
۵. کتاب عوالی اللئالی، مورد قبول بزرگان حدیث نیست و اشکالات متعددی بر آن وارد میدانند که در کتاب «منابع منهاج فردوسیان» به آن پرداخته شده است.
۶. مؤلف این کتاب، یعنی ابن ابی جمهور احسائی، متهم به صوفیگری و غلو است و از اعتبار و وجاهتی در میان علمای بزرگ حدیث، برخوردار نیست.
۷. از روایات کتاب عوالی اللئالی، در تنظیم برنامهی تربیتی منهاج فردوسیان استفاده نشده است، زیرا مؤلف و کتاب، هر دو مورد اختلاف و اتهام هستند.
نتیجهگیری:
با این حساب، به نظر میرسد متنی که از مرحوم مجتهدی نقل کردهاید، در خور توجه نباشد.
موفق باشید
حاج فردوسی